Sayı: 41-42, 26.11.2021

Yıl: 2021

Araştırma Makalesi

Çeviri

Derleme Makaleler

Tanıtım

Sosyoloji Dergisi'nin amacı, dünyada ve Türkiye’de kuramsal ve uygulamalı sosyoloji çalışmalarına yer verip bu çalışmaları ilgili izlerkitle ile buluşturmaktır. Dergimiz, bir disiplin ve bilgi alanı olarak sosyolojinin, diğer sosyal bilim disiplinleriyle güçlü bir bağa sahip olduğuna dikkat çekerek, disiplinlerarası bir perspektifin önemini vurgulamakta ve yayın politikasını bu doğrultuya göre belirlemektedir. Sosyoloji dergisinde genel olarak sosyoloji ve sosyal bilim çalışmalarına yer verilmektedir. Bu çalışmaların, kuramsal ve uygulamalı ölçeklerde alana katkıda bulunması ve içerik itibariyle yeni bir perspektif sunması gözetilmektedir. 

Sosyoloji Dergisi'nin kapsamını sosyoloji ve sosyolojiyle bağlantılı olan sosyal bilimlerin diğer alanlarında Türkçe ya da İngilizce yazılmış makaleler ile, aynı alanlarda nitelikli çeviriler, kitap kritiği/tanıtımı ve tez tanıtımları oluşturmaktadır.

MAKALE YAZIM KURALLARI

Makale yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmamış metinler değerlendirme sürecine alınmaz. Yazarlardan başvurudan önce aşağıda belirtilen kurallara uygunluk kontrolü yapmaları beklenmektedir.
Başvurular Yayın Kurulu tarafından biçim ve içerik açısından incelenir. Yayın Kurulu’nun ön değerlendirmesinden sonra, ancak uygun görülen yazılar hakemlere gönderilir.
Makalenin dilinde önce olmak üzere “Makale adı/Öz/Anahtar Kelimeler” ve “Title/Abstract/Keywords”ler sırayla verilmelidir. Öz ve Abstract 250, Anahtar Kelimeler ve Keywords ise 6 kelimeyi geçmemelidir. Öz ve Anahtar Kelimeler ve bunların İngilizceleri, uluslararası standartlarda olmalıdır.
Metin, yazı karakteri Arial, harf büyüklüğü 10 punto, satır aralığı 1,15 cm ve paragraf aralığı önce 6 nk sonra 6 nk olmalıdır.
Sayfa yapısı, A4 ebatında, genişlik 16,5 cm ve yükseklik 24 cm olacak şekilde ayarlanarak yukarıdan 3 cm, aşağıdan 2,3 cm, sağdan ve soldan 2 cm olarak biçimlendirilmelidir. Metin iki yana yaslı olmalıdır. Kelimeler arasında bir boşluk bırakılmaldır.
Makalede yararlanılan kaynaklar “Kaynakça” başlığı altında, Arial yazı karakteri ve 9 punto ile yazılmalı ve satır aralığı 1 cm olmalıdır. Referanslardaki kaynaklar, alfabetik sırayla verilmelidir. Dipnot gerekmedikçe kullanılmamalı, kullanılması gereken durumlarda ise kısa tutulmalıdır. Tablo, şekil ve grafik gibi metin dışı materyaller numaralandırılmalıdır. Tercihen aynı numara verilmek suretiyle ayrıca sisteme yüklenmelidir. Tablo başlıkları, tablonun üst kısmında, şekil, grafik ve fotoğraf başlıkları ise altta yer almalıdır. Başlıkların ve altbaşlıkların numaralandırılması anlam bakımından bütünlük ve süreklilik teşkil etmek suretiyle, yazarın tasarrufundadır. Üç satırı geçen doğrudan atıf alıntıları, tırnak içinde, italik ve 2 cm soldan girintili yazılmalıdır. Paragraf satırbaşı girintisi 1,25 cm olmalıdır. 
Makalelerde, APA (American Pschological Association) alıntılama tekniği esas alınmaktadır.
Metin içi atıflar aşağıdaki örneklere göre olmalıdır:
1. Doğrudan atıflar, tırnak içinde belirtilmeli ve yazarın soyadı, eserin yılının yanı sıra sayfa numarası da verilmelidir. Örnek: “…..dır.” (Sayın, 2002, s. 25).
2. Doğrudan olmayan atıflarda, yazar soyadının metnin içinde geçtiği yerin hemen yanında eser yılı ve sayfa numarası verilmelidir. Örnek: Sayın (2004, s.16)’a göre…
3. Aynı yazarın aynı yıla ait birden çok eserine atıfta, yazarın her bir eserine harf verilmelidir. Örnek: Tatlıdil,(1990a, 1990b, 1990c).
4. Çok yazarlı eserler için, metin içindeki ilk kullanımda tüm yazarların soyadlarına yer verilmeli, daha sonrasında, ilk yazar soyadı, vd. şeklinde gösterilmelidir. Örnek: (Tatlıdil vd. 2002).
5. Birden çok yazara yapılan atıflar için, her bir yazar ve eser yılı noktalı virgül ile ayrılarak verilmelidir. Örnek: (Sayın, 1995;).
6. İkincil kaynaklardan aktarmalarda aktaran ifadesi kullanılmalı, referanslarda sadece birincil kaynağa yer verilmelidir. Örnek: (Tatlıdil, 1980’den aktaran: Sayın, 1995).

Kaynakça aşağıdaki örneklere göre yazılmalıdır:

Kitaplar
Tek yazar Soyadı, A. (Yıl). Kitabın adı. Yayın Yeri: Yayınevi.

Birden çok yazar Soyadı, A., Soyadı, A., & Soyadı, A., (Yıl). Kitabın adı, Yayın Yeri: Yayınevi.

Editörlü kitaplar Soyadı, A. (Der.). (Yıl). Kitabın adı. Yayın Yeri: Yayınevi.

Editörlü kitap içinde bölüm Soyadı, A. (Yıl). Bölüm adı. İçinde A. Soyadı (Der.) Yayınlandığı eser. Yayın Yeri: Yayınevi.

Süreli yayınlar
Basılı dergiler Soyadı, A. (Yıl). Makale başlığı. Derginin adı, Cilt(Sayı), s-s.

Elektronik dergiler Soyadı, A. (Yıl). Makale başlığı. Derginin adı, Cilt(Sayı), s-s. URL ya da DOI.



Diğer eserler
Bildiri kitabında yayınlanmış bildiri Soyadı, A. (Yıl). Bildiri adı. Editör A. Soyadı (Ed.). Bildiri Kitabının Adı (s-s) içinde. Şehir: Yayınevi. DOI

Kitaba basılmamış bildiri/ kongre bildirisi
Soyadı, A. (Yıl). Bildiri adı. …’de sunulan bildiri, Üniversite adı, Şehir.

Online ortamda erişilen bildiri özeti
Soyadı, A. (Yıl, Ay). Bildiri adı [Öz]. ...’de sunulan bildiri, Üniversite Adı, Şehir. Erişim adresi:

Yayımlanmamış lisansüstü tezi Soyadı, A. (Yıl). Tez başlığı. (Yayımlanmamış yüksek lisans/doktora tezi), Üniversite adı, Şehir.

Kurumsal veri tabanında yayımlanmış lisansüstü tezi
Soyadı, A. (Yıl). Tez başlığı. (Yüksek lisans/doktora tezi). Erişim adresi:

YAYIN POLİTİKASI

Sosyoloji Dergisi'ne makale başvurusunda bulunan yazarlardan makale ücreti alınmaz. Makale yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmış ve derginin kapsamı içerisinde yer alan metinler değerlendirme sürecine alınır. Dergi sayfasında yazarlara duyuru başlığı altında paylaşılan yazım kurallarına uymayan makaleler, değerlendirmeye alınmaz. Yayın Kurulu’nun ön değerlendirmesinden sonra uygun görülen yazılar, farklı kurumlardan alanına uygun hakemlere gönderilir. Hakemlerin seçiminde YÖK Akademik'te beyan edilen uzmanlık alanları esas alınarak, başvurulan makalenin konusu ile hakem uzmanlık alanının örtüşmesi esası gözetilmektedir. Hakem değerlendirme sürecinin 6 hafta içerisinde tamamlanması beklenmektedir. Hakem değerlendirmesinin sonucunda yazının yayınlanıp yayınlanmayacağına ilişkin karar –varsa istenen değişiklik ve düzeltmeler ile birlikte– yazarlara bildirilir. Yazarlar yayınlanma kararının bildirildiği tarihten itibaren varsa düzeltme ve değişiklikleri yaparak, yazının son halini en geç on gün içerisinde sisteme yüklemelidir. Yayın kurulu, gönderilen çalışmaları son kez değerlendirir, nihai yayın kararını alır. Yayınlanması kabul edilmeyen yazılar, yazarlara iade edilmez. Yayınlanan yazıların telif hakları dergiye aittir, bu yazarların sisteme yükledikleri Telif Hakkı Devir Formu ile garanti altına alınır. Dergide yayınlanan yazılardan yazarların kendileri sorumludur. Yayın kurulu bu konuda sorumluluk kabul etmez. Dergide yayınlanan makalelere DergiPark üzerinden tam açık erişim sağlanmaktadır.


ETİK İLKELER

Sosyoloji Dergisi’ne gönderilen yazıların araştırma ve yayın etiğine uygun olması gerekmektedir. Gönderilen yazılar, daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış ve herhangi bir dergiye yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Editöryal, hakemlik ve yayın süreçleri, COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından geliştirilen uluslararası araştırma ve yayın etiği standartlarına bağlı kalınarak yürütülmektedir.
Etik kurul izni gerektiren araştırmalar için, etik kurul onayı aranmaktadır. Hangi makaleler için etik kurul onay belgesi istendiğine ilişkin olarak ayrıntılı bilgi için TR-Dizin Ulakbim'in https://confluence.ulakbim.gov.tr/pages/viewpage.action?pageId=97583694 sayfası ziyaret edilebilir. Etik kurul raporunun makalede belirtilmesi ve makale başvurusu esnasında sisteme yüklenerek belgelenmesi gerekmektedir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) makale içinde yöntem bölümünde yer verilmelidir. Ayrıca makalenin ilk ya da son sayfalarından birinde olmak üzere, olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
Yazılan makalelerde kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulması gerekmektedir. Ayrca yazarlar başvuru esnasında telif hakları devir formunu da sisteme yüklemelidirler.

Sosyoloji Dergisi, yayın ve araştırma etiğini en yüksek standartlarda uygulamayı üstlenmiştir. Bu etik ilkeler, Committee on Publication Ethics (COPE) kuruluşunun standartları temel alınarak oluşturulmuştur (ayrıntılı bilgi için bkz. https://publicationethics.org/guidance/Guidelines).
Sosyoloji Dergisi, yayının editörler, hakemler ve yazarlardan oluşan tüm bileşenlerinin etik kuralları benimsemesini beklemektedir. Derginin tüm paydaşlarının temel alması gereken kurallar, Yürütme Kılavuzu (Code of Conduct) ve Uygulama Rehberi (Principles of Transparency and Best Practice) esas alınarak hazırlanmıştır.
Sosyoloji Dergisi, ulusal ve uluslararası düzeyde, bilimsel yöntem esas alınarak, tarafsız bilginin üretilmesini ve dağıtılmasını sağlamaktadır. Şeffaflık ilkesi doğrultusunda yürütülmesi beklenen araştırmada, katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalı, gizlilik hakları koruma altına alınmalıdır. Eğer gerektiriyorsa, araştırma için etik kurul izni alınmalıdır. Araştırmada çıkar çatışması olup olmadığı belirtilmelidir. Çalışmanın etik kurallara dair bilimsel ve hukuki her türlü sorumluluğu yazara aittir.
Gönderilen makaleler, orijinal, telif hakları düzenlemelerine uygun, daha önce yayınlanmamış ve halihazırda değerlendirme sürecine girmemiş olmalıdır. YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesine göre (bkz. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx); etik ihlal kabul edilen intihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme ve haksız yazarlık başta olmak üzere yine aynı yönergede bahsi geçen diğer etik ihlallerin tespiti durumunda, başvuru kabul edilmez. Yine aynı ihlallerin tespiti, yayın başvurusunun, değerlendirme sürecinin bütün aşamalarında ret için yeterli sebep olarak görülmektedir. Belirtilen yayın ve araştırma etiğine uygun olmayan makaleler yayından çıkarılır.

Editörün Uyması Gereken Etik İlkeler
Sosyoloji Dergisi editörü, görevlerini COPE Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları’nı (Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors) baz alarak yerine getirmektedir.
Dergide yayınlanacak çalışmaların kalitesinden, orijinalliğinden ve etik standartları karşılamasından editör ve yayın kurulu sorumludur. Her bir yayın başvurusunun, araştırma gerektiriyor ise, etik kurul raporu yazar(lar)dan talep edilmek zorundadır. Yazar(lar)dan etik kurul izninin belgelenmesini ve onayın makalede belirtilmesini istemek zorundadır. Ayrıca her bir makale için editör, araştırmacıların katkı payı oranlarını, varsa destek ve teşekkür beyanlarını ve çatışma beyanlarını yazarlardan istemelidir. Yayının editörü, yayınlama süreçlerinin zamanında ve doğru şekilde yürütülmesini sağlayarak, görev alan herkesle iletişim halinde kalmak durumundadır. Çifte kör hakemlik sürecinde yazar ve hakemlerin arasında aracı olmalıdır. Editör ve yayın kurulu üyeleri, makaleler için hakem atamada, hakem adaylarının akademik uzmanlık alanlarını esas alırlar. Her bir makale için en az 2 hakemin görüşünün alındığı Sosyoloji Dergisi’nin editörü ve yayın kurulu üyeleri, ayrıca hakemlerin farklı kurumlardan seçilmesine özen gösterirler. Hakem değerlendirme süreçleri tamamlanarak yayım aşamasına gelen sayıda görev alan hakemler, Sosyoloji Dergisi’nin ilgili sayısının kapak sayfasında eksiksiz listelenir.
Görevi kötüye kullanım, fikri mülkiyet hakkı ihlali, yazar ve hakem isimlerinin karşılıklı gizliliğinin (çifte kör hakemlik sürecinin) ihlali konularında önlem alması gereken editör, bilimsel olmayan görüşleri engellerken, tutarlı eleştirileri göz önünde bulundurmaktadır. Çalışmalara dair açıklama, açıklığa kavuşturma veya özür dileme gerektiğinde sorumluluk editöre aittir. Sonuç olarak, editör, hakem değerlendirmelerini de göz önünde bulundurarak bir makaleyi kabul etmek veya reddetmek için tüm yetkiye sahiptir.

Hakemlerin Uyması Gereken Etik İlkeler
Sosyoloji Dergisi hakemlerinin, COPE Hakemler İçin Etik Rehberi’ni (COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers) izleyerek görevlerini yerine getirmesi gerekmektedir. İlk olarak, hakemlerden tarafsız bir bakış açısıyla tespitte bulunmaları beklenmektedir. Hakemler, gerek çifte kör hakemliğe dair, gerekse makaleye dair bilgilerle ilgili gizliliği ön planda tutmalıdır. Yayına ilişkin objektif olması beklenen hakemler, çıkar çatışması tespit ederlerse editöre bildirmek durumundadır. Hakemin objektif değerlendirmesini sekteye uğratabilecek herhangi bir durumun editöre bildirilmesiyle, hakem, ilgili makalenin değerlendirilmesi görevinden editör tarafından geri çekilir. Hakemlerin, herhangi bir telif ve etik kural ihlali tespitinde de bu durumu editöre bildirmeleri gerekmektedir. Hakemler, değerlendirme için gönderilen makalenin konusu bakımından kendilerini yeterli hissetmedikleri takdirde, değerlendirmeyi kabul etmemelidirler. Hakemlerin, yayın kurulu tarafından kendilerine verilen süre içinde değerlendirmelerini tamamlayıp, kararlarını editör ve yayın kuruluna bildirmeleri gerekmektedir. Hakemlerden, değerlendirmeye atandıkları makalelerin majör, minör revizyonlarında, kabul ve ret kararlarında editör ve yayın kuruluna, kararlarına ilişkin gerekçelerini de bildirmeleri beklenmektedir.

Yazarların Uyması Gereken Etik İlkeler
Sosyoloji Dergisi’ne çalışmalarını gönderen yazarların etik ilkeleri dikkate aldığı ve bu ilkeleri kabul ettiği varsayılmaktadır. Dolayısıyla, yapılan ihlallerin sonuçları ve sorumlulukları yazarlara aittir. Yazarlar daha önce yayınlanmış, ya da yayınlanmak üzere başka bir dergiye eş zamanlı gönderilmiş bir makale ile başvuru yapamazlar. Editör, yayın kurulu üyeleri ve makaleye atanan hakemlerin verdikleri emekler göz önünde bulundurularak, hakem süreci başlatılmış bir makalenin yazarlar tarafından geri çekilmesi, zorunlu bir sebep olmaksızın, kabul edilmemektedir.
Sosyoloji Dergisi’ne gönderilen herhangi bir çalışmanın yazarlar tarafından telif haklarına uygunluğu ve orijinalliği kontrol edilmiş olmalıdır. Yazarlar, herhangi bir çıkar çatışması tespitinde, durumu yayının editörüne bildirmelidir. Yazarlar, intihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme ve haksız yazarlık gibi etik ihlallerden kaçınmalıdır. Yazarlar, yayın başvurularında yayına konu olan araştırmaları gerektiriyor ise, araştırma başlamadan önce ilgili kurul ve komisyonlardan aldıkları etik kurul raporunu belgelemek zorundadırlar. Ayrıca yazarlar, etik kurul onayını detaylarıyla (kurul adı, tarih ve sayı no vb.) makalenin yöntem bölümünde belirtilmek zorundadırlar. Yazarlardan etik kurul izinlerinin, gönüllü onam formlarının ve çalışmalarda kullandıkları materyallerin (görsel, işitsel materyaller, ölçek vb.) izinlerinin eksiksiz olması beklenmektedir. Yazarlar, makalenin sonunda, araştırmacıların katkı payı oranları, varsa destek ve teşekkür beyanları ile çatışma beyanına yer vermelidir. Son olarak, Sosyoloji Dergisi, yazarlardan çalışmalarında kullandıkları kaynakça ve atıfların doğruluğu konusunda hassasiyet göstermelerini beklemektedir. Metin içi atıfların tamamının kaynakçada, derginin benimsediği yazım kuralları çerçevesindeki alıntılama tekniğine göre uygun bir biçimde gösterilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte yararlanılmayan kaynaklar kaynakçada yer almamalıdır. Yazarların makalelerini Sosyoloji Dergisi’nin belirlediği yazım kurallarına göre hazırlamaları gerekmektedir.


Sosyoloji Dergisi'nde yayınlanan makaleler/yazılar için yazarlarından herhangi bir ücret talep edilmemektedir.

Sosyoloji Dergisi, Journal of Sociology, SD, JOS